جراحی و درمان درد روده بزرگ

جراحی ودرمان درد روده بزرگ

سرطان روده بزرگکه همچنین به نام‌های سرطان کولون، سرطان رکتوم یا چنگار روده بزرگ نیز شناخته می‌شود به رشد سلول‌های سرطانی در کولون یا رکتوم (بخشی از روده بزرگ)گفته می‌شود. این بیماری به دلیل رشد غیرطبیعی سلول‌ها اتفاق می‌افتد که می‌توانند به بافت‌های دیگر بدن حمله کنند (متاستاز) یا در آنها تکثیر یابند.
بسیاری از سرطان‌های روده بزرگ به دلیل عوامل ناشی از سبک زندگی و افزایش سن ایجاد می‌شوند و تعداد کمی از موارد به خاطر اختلالات ژنتیکی ارثی اتفاق می‌افتند. عوامل خطر شامل مواردی همچون نوع رژیم غذایی، چاقی، سیگارکشیدن و نداشتن فعالیت جسمانی کافی است. عوامل مرتبط با رژیم غذایی که خطر این بیماری را افزایش می‌دهند شامل گوشت قرمز و گوشت های فرآوری شده و همچنین مصرف زیاد الکل می باشد. عامل خطر دیگر بیماری التهابی روده است که مواردی از قبیل بیماری کرون و کولیت زخمی را در بر می‌گیرد. برخی از شرایط موروثی که بیماری سرطان روده بزرگ را ایجاد می‌کنند، مواردی همچون پولیپ‌های آدنوماتوز خانوادگی و سرطان کولون غیرپولیپی ارثیهستند؛ اما این‌ها شامل کمتر از پنج درصد موارد می‌شوند. این بیماری معمولاً با تومور خوش‌خیم آغاز می‌گردد که به مرور زمان تبدیل به سرطانی می‌شود.
سرطان روده بزرگ را می‌توان با گرفتن نمونهٔ کولون در طول سیگموئیدوسکوپی یا کولونوسکوپی تشخیص داد. معمولاً بعد از این امر تصویربرداری پزشکی انجام می‌شود تا معلوم شود که بیماری منتشر شده یا خیر. غربالگری در کاهش احتمال مرگ ناشی از سرطان روده بزرگ مؤثر است و با شروع سن ۵۰ سالگی و بعد از آن به صورت مداوم تا سن ۷۵ سالگی توصیه می‌شو. هنگام کولونوسکوپی پولیپ‌ها برداشته می‌شوند. آسپیرین و دیگر داروهای ضدالتهابی و غیراستروئیدی خطر را کاهش می‌دهند. البته استفاده عمومی آنها، به دلیل اثرات جانبی توصیه نمی‌شود.
دیگر علائم سرطان روده بزرگ عبارت‌اند از:

• خونریزی از مقعد و یا مدفوع حاوی خون
• درد شکم، نفخ و دل‌پیچه
• احساس عدم تخلیه کامل مدفوع و دفع ناقص
• ضعف و خستگی مفرط
• کاهش وزن غیرمترقبه و ناخواسته

علائم فوق بسته به محل گرفتاری و طول مدت ابتلا به سرطان کولورکتال، شدت و ضعف دارد.
به‌طورمعمول اولین غربالگری برای تشخیص زودرس سرطان کولورکتال( روده بزرگ) از سن 50 سالگی شروع می‌شود. البته در صورت وجود سابقه فامیلی سرطان و یا بیماری‌های مستعد کننده ابتلا به آن، غربالگری باهدف تشخیص زودرس، در سنین پایین‌تر آغاز می‌گردد.

چرا به سرطان روده بزرگ مبتلا می شویم؟

دکتر غروبی در مورد علت های مبتلا شدن به سرطان روده بزرگ گفت: در اغلب موارد علت اصلی ابتلا به سرطان نامشخص است؛ و خطاها یا تغییرات اکتسابی به وجود آمده در DNA سلول‌های سالم روده، دلیل آن است. این سلول‌ها بدون کنترل تکثیر پیداکرده و باعث ایجاد توده سرطانی در داخل روده می‌شود. این توده سرطانی به بافت‌های اطراف خود و نقاط دور‌رس بدن تهاجم می‌کند.

وی ادامه داد: جهش ارثی ژن‌ها که سبب افزایش استعداد فرد برای ابتلا به سرطان روده‌ی بزرگ می‌شود، درصد کمتری از مبتلایان به این نوع سرطان را شامل می‌شود. این‌ کانسرها شامل موارد زیراست:

سرطان کولورکتال غیرپولیپوئیدی ارثی که سندرم لینچ هم نامیده می‌شود، فرد را مستعد ابتلا به سرطان روده‌ی بزرگ زیر 50 سالگی می‌کند.

پولیپوز آدنوماتوز فامیلی که هزاران پولیپ به‌صورت ارثی در کادرروده‌ی بزرگ و راست ‌روده این افراد وجود دارد، آن‌ها را مستعد ابتلا به سرطان کولورکتال در سن زیر 40 سالگی می‌کند. البته این ناهنجاری ارثی به‌وسیله تست‌های ژنتیکی قابل‌تشخیص است.

ارتباط بین تغذیه و استعداد به سرطان:
دکتر غروبی با بیان اینکه مطالعات نشان داده که افزایش شانس ابتلا به سرطان روده‌ی بزرگ با افزایش دریافت روزانه چربی و کاهش رژیم غذایی حاوی فیبر ارتباط دارد در مورد عوامل خطرسازابتلا به سرطان روده‌ی بزرگ گفت:سرطان روده‌ی بزرگ در افراد بالای 50 سال شایع‌تر است. در سندرم‌های ارثی مثل لینچ و FAP احتمال ابتلا به سرطان روده‌ی بزرگ بیشتر می‌شود. شیوع سرطان روده‌ی بزرگ در افرادی با رژیم‌های غذایی حاوی چربی بالا، گوشت قرمز زیاد و غذاهای آماده و نیمه آماده و کنسرو شده بالا است.

همچنین چاقی، کم‌تحرکی، کاهش فعالیت فیزیکی و دیابت شیوع سرطان روده‌ی بزرگ را افزایش می‌دهد. همچنین مصرف سیگار، الکل و رادیوتراپی شیوع کانسر کولورکتال را بالا می‌برد.

تشخیص سرطان روده‌ی بزرگ:

این استاد دانشگاه درمورد تشخیص سرطان روده بزرگ گفت: به‌منظور تشخیص زودرس سرطان درمراحل اولیه که فرد کاملاً بی علامت و سالم است، غربالگری انجام می‌شود. تشخیص زودرس سرطان در درمان قطعی آن نقش بزرگی ایفا می‌کند.

وی ادامه داد: غربالگری در افراد معمولی جامعه از سن 50 سالگی شروع می‌شود. البته در کسانی که سابقه‌ی فامیلی مثبت دارند، شروع غربالگری از 45 سالگی توصیه می‌گردد.

روش های تشخیص کانسر روده بزرگ

کولونوسکوپی: این دستگاه یک لوله استوانه‌ای قابل‌انعطاف است. به این دستگاه دوربینی متصل شده که به یک مانیتور وصل است. با استفاده از دستگاه کولونوسکوپی کل روده‌ی بزرگ دیده می‌شود. درصورتی‌که پزشک معالج با بافت تومورال یا غیرطبیعی مواجه شود، نمونه‌برداری جهت تعیین ماهیت پاتولوژیک بافت انجام می‌شود.

وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا با آزمایش خون امکان تشخیص سرطان روده وجود دارد یا خیر گفت: تقریباً هیچ تست آزمایشگاهی خون برای تشخیص سرطان روده‌ی بزرگ وجود ندارد. البته اخذ آزمایش‌های خونی و تست‌های کبدی و کلیوی برای بررسی سلامت عمومی بیمار سودمند است.
وی ادامه داد: در برخی موارد سلول‌های سرطانی آنتی‌ژن کارسینوامبریونیک تولید می‌کنند که اندازه‌گیری سطح خونی آن ارزش پیگیری، پیش‌آگهی و ارزیابی موفقیت و جواب به درمان را دارد.
روش های درمان سرطان رودۀ بزرگ
مهم ترین درمان های سرطان روده بزرگ عبارتند از: جراحی، شیمی درمانی و رادیوتراپی (پرتودرمانی). جراحی در اکثر موارد درمان اصلی است. بسیاری از بیماران به شیمی درمانی نیز احتیاج خواهند داشت. در برخی بیماران نیز ممکن است انجام رادیوتراپی ضرورت پیدا کند. شما بر حسب نوع و مرحله سرطان خود ممکن است نیاز به یکی یا مجموعه ای از این سه درمان داشته باشید.

جراحی

در اکثر بیماران دچار سرطان روده بزرگ جراحی انجام می شود. جراح، قسمت سرطانی روده را جدا کرده و سپس دو انتهای باقیمانده روده را به هم متصل می کند. اگر دو انتهای روده قادر به متصل کردن نباشند، شما مجبور به داشتن استوما stoma خواهید بود. هدف از جراحی سرطان کولون، برداشتن بافت سرطانی و بافت های درگیر اطراف است طوری که هیچ بافت غیرطبیعی داخل شکم باقی نماند. شایعترین نوع جراحی سرطان کولون، کولکتومی (colectomy) نام دارد. در این عمل، جراح پس از باز کردن جدار شکم، قسمت سرطانی روده را برمی دارد.

رژیم غذایی بعد از جراحی روده بزرگ

برخلالف عقیده برخی افراد، بعد از جراحی روده بزرگ احتیاجی به رعایت یک رژیم غذایی خیلی محدود و به اصطلاح سفت و سخت نیست، فقط می بایست از برخی غذاها که باعث ناراحتی شما می شوند پرهیز کنید. برخی غذاها به بعضی افراد به اصطلاح نمی سازند، و مناسب آنان نیستند. شما به تدریج با خوردن غذاهای گوناگون می بایست به رژیم غذایی مطلوب خود دست پیدا کنید. رعایت نکات ساده زیر می تواند به شما در جهت یافتن بهترین رژیم غذایی مناسب خودتان کمک کند:

بعد از عمل جراحی روده بزرگ، مدفوع شُل می شود و شما ممکن است احساس نفخ نسبتاً زیادی داشته باشید. لذا بهتر است از مواد غذایی که به اصطلاح نفاخ هستند و یا باعث مدفوع شل می شوند پرهیز کنید مانند نخود و لوبیا، تخم مرغ، سبزیجاتی مانند بروکلی، کلم، گل گلم، پیاز، سیر ، ماهی سرخ شده، بعضی انواع پنیر، شیر، طالبی، هندوانه، آجیل، ماءالشعیر، شکر و مواد شیرین کننده مصنوعی. مصرف ماست می تواند علاوه بر سفت تر کردن مدفوع، از میزان گاز داخل روده و نفخ بکاهد. برخی غذاها ممکن است باعث تحریک روده ها و حتی انسداد روده شوند. اینها شامل مواد غذایی دارای فیبر زیاد هستند مانند پرتقال، توت فرنگی، سیب، سبزیجات خام، اسفناج، لوبیا سبز، ذرت، پاپ کورن، آجیل، نارگیل، غذاهای حاوی ادویه زیاد و گوجه فرنگی. بهتر است حتی الامکان مقدار کمتری از این مواد غذایی مصرف کنید.
برای رسیدن به یک رژیم غذایی مناسب، توجه به توصیه های ساده زیر کمک کننده است:

• سعی کنید وعده های غذایی منظم در ساعات خاص مصرف کنید.
• غذا را به قطعات کوچک قسمت کنید.
• غذا را آهسته و بسیار خوب بجوید. قورت دادن تکه های جویده نشده غذا می تواند سبب انسداد روده شود، بخصوص در کسانی که دارای کولستومی هستند.
• اگر می خواهید مواد غذایی جدید را امتحان کنید سعی کنید هر بار یکی از آ نها را به وعده غذایی خود بیافزایید تا اگر مشکلی ایجاد شد، به راحتی متوجه شوید که کدام ماده مسئول ایجاد مشکل است.
• اگر با مصرف یک ماده غذایی دچار مشکل شدید، 4- 3 هفته از مصرف آن پرهیز کنید و سپس دوباره آن را امتحان کنید اگر مجدداً دچار مشکل شدید بهتر است برای همیشه از مصرف آن صرف نظر کنید.
• برای جلوگیری از یبوست، می بایستی روزانه بیش از 8 لیوان آب و یا آب میوه بنوشید.

برای رسیدن به یک رژیم غذایی مناسب، مشورت با یک متخصص تغذیه بسیار کمک کننده است.

شیمی درمانی

هدف از شیمی درمانی، از بین بردن سلولهای سرطانی است. در برخی موارد که تودۀ سرطانی بسیار کوچک بوده و محدود به دیواره روده است، ممکن است نیازی به انجام شیمی درمانی نباشد و جراحی به تنهایی انجام شود. در برخی موارد لازم است قبل از عمل جراحی، برای بیمار شیمی درمانی و یا رادیوتراپی (پرتودرمانی) انجام شود تا توده سرطانی کوچک شده و قابلیت برداشته شدن حین عمل جراحی را پیدا کند. در اغلب موارد، ابتدا جراحی و سپس شیمی درمانی انجام می شود.

تطابق با عوارض ناشی از درمان سرطان رودۀ بزرگ
بعد از درمان سرطان روده بزرگ، بسیاری از بیماران دچار تغییر اجابت مزاج خواهند شد. شما ممکن است دچار بی اختیاری مدفوع شوید و یا مجبور شوید که استوما موقتی یا دائم داشته باشید.
داشتن استوما (Stoma)
بعد از درمان سرطان روده بزرگ، بعضی افراد به یک استومای موقتی یا دائم نیاز پیدا می کنند. یک استوما در ناحیه کولون، کولوستومی نامیده می شود. اگر سرطان شما به گونه ای باشد که جراح پس از خارج کردن بافت سرطانی قادر نباشد دو انتهای باقیمانده روده را به هم متصل کند، ناگزیر می بایست استوما داشته باشید. در این حالت، جراح انتهای روده شما را به یک سوراخ روی پوست شکم متصل می کند تا مدفوع از آن طریق خارج شود. استوماها دارای ابعاد مختلف هستند، ولی بسیاری به قطر یک سکه 250 ریالی هستند.

کیسه کولوستومی (Colostomy bags)
کیسه های کولوستومی به استوما متصل می شوند و مواد دفعی داخل آن ها انباشته می شوند. انواع مختلفی از کیسه های کولوستومی موجود است . در نوع یک بار مصرف آن، کیسه بوسیله یک چسب محکم روی پوست محکم می شود. این کیسه مانع نشت مواد مدفوع می شود و در اکثر موارد بدون بو است. نگران نباشید! کیسه های کولوستومی جدید طوری ساخته شده اند که از پخش شدن بو تا حد بسیار زیادی جلوگیری می کنند.
وقتی کیسه کولوستومی پُر شد، شما می بایست آن را دور انداخته و یک کیسه جدید به کولوستومی خود متصل کنید. در هوای گرم و مرطوب و یا هنگام فعالیت بدنی، چسب کیسه کولوستومی ممکن است ضعیف شود و از پوست جدا شود و باعث نشت مواد مدفوعی شود. در نتیجه شما می بایست همواره تعدادی کیسه اضافه همراه داشته باشید.