طب سنتي و يبوست

يبوست از دیدگاه طب سنتی «ام الامراض» یا «مادر بیماری‌ها» است. حتی گفته می‌شود بسیاری از بیماری‌های روانی، کج‌خلقی‌ها، عصبانیت‌ها و… نیز ریشه در یبوست دارند، بنابراین برای داشتن زندگی سالم، لازم است حتماً به درمان و پیشگیری از این بیماری بپردازیم. که در اين مقاله به روش هاي درمان و پيشگيري ان مي پردازيم.

چرا به یبوست دچار می‌شویم؟

طب سنتی معتقد است بعد از خوردن هر وعده غذایی، باید فضولات حاصل از آن دفع شود. البته در این زمینه استثناء هم وجود دارد؛ افراد سالخورده به‌طور طبیعی فضولات دفعی‌شان کمتر است. علاوه بر دفعات اجابت مزاج، قوام مدفوع هم اهمیت دارد. مثلاً ممکن است فرد روزی 4 بار دفع داشته باشد اما اجابت مزاجش همراه با یبوست باشد و با اتمام دفع احساس سبکی نکند.

عوامل به وجود آورنده يبوست

مثلاً حرارت و خشکی روده‌ها می‌تواند باعث سفت شدن مدفوع شود. بعضی افراد هم به دنبال اسهال مزمن دچار یبوست می‌شوند. مصرف داروهای مخدر، شقاق و بواسیر، انسداد در روده‌ها یا مسیر ریزش صفرا به روده، تنگی‌ها و چسبندگی‌ها، کرم‌ها و انگل‌های روده، بیماری‌های عصبی، عضلانی و روانی، تندخویی و عصبانیت، بی‌خوابی، تغذیه نامناسب و سرطان‌ها می‌توانند باعث یبوست شوند. توجه داشته باشید که اگر یبوست به روش‌های ساده درمان نشود، حتماً باید اقدام‌های تشخیصی انجام بگیرد
علائم هشدار دهنده همراه با یبوست شامل این موارد هستند:
یبوست جدید یا تغییر ناگهانی در کارکرد روده.استفراغ.نفخ و درد شکم.خونریزی از روده.کاهش وزن.تب.کم‌خونی.درد مقعد.سابقه خانوادگی مثبت از لحاظ سرطان روده یا بیماری التهابی رود

درمان گياهي يبوست

مقداری سبوس جو یا گندم را کوبیده و در سوپ بریزید و قبل از غذا به عنوان پیش غذا میل کنید سبوس برنج را نیز می‌توان به صورت جوشانده و یا دم کرده میل نمود که علاوه بر بهبود دستگاه گوارش و رفع یبوست، برای پوست و مو نیز بسیار خوب است.
یکی دیگر از عوامل ایجاد یبوست زیاده روی در مصرف نمک است. این دسته از افراد باید از خوردن غذاهای شور پرهیز کنند.
یکی دیگر از علل یبوست خوردن آب میوه و سبزیجات به جای خود میوه و سبزی است به طوریکه خاصیت خود میوه را ندارد. افراد مبتلا به یبوست باید خود میوه و سبزیجات را میل کنند.
میوه انجیر به خصوص به صورت خشک آن بهترین درمان برای یبوست است. شربت آن یبوست اطفال را برطرف می‌سازد. افراد بزرگسال می‌توانند مقداری انجیر خشک را بعد از غذا به عنوان دسر میل نمایند یا مقداری انجیر خشک را خیس کرده و صبح ناشتا با آب آن میل کنند.
انواع سیر، موسیر و والک از جمله گیاهان ضد یبوست می‌باشند و کسانی که به طور دائمی مقدار کمی سیر، موسیر یا والک با غذای خود میل کنند، کمتر مبتلا به یبوست می‌شوند. برگ‌های تازه والک را می‌توان به همراه جعفری مانند سبزی خوردن تازه با غذا میل کرد. موسیر را می‌توان خشک کرده و به صورت پودر در غذا مصرف نمود.
تخم شنبلیله برای یبوست مفید است. تخم شنبلیله را می‌توانید برای مدت‌ها نگهداری کنید، بدون آنکه خراب یا فاسد شود. اما اگر آن را بکوبید و به صورت پودر در آورید، پس از چند روز بو گرفته و خراب می‌شود. بنابراین اگر می‌خواهید از تخم شنبلیله برای رفع یبوست استفاده کنید، مقدار کمی از آن را کوبیده و سه وعده در روز، صبح، ظهر و شب و در هر بار یک قاشق مرباخوری از این پودر میل کنید. می‌توانید این پودر را به کمک آب میل کنید.

راهکارهاي طب سنتي براي جلو گيري از يبوست

ورزش

با پیاده روی به جنگ یبوست بروید! یکی از دلایل اصلی ابتلا به یبوست، کم تحرکی و ورزش نکردن است. اگر مداوم ورزش کنید، هیچ گاه دچار یبوست نخواهید شد. بهترین فعالیت های فیزیکی برای رفع یبوست، پیاده روی، دوچرخه سواری و حرکت های تقویت کننده عضلات شکم هستند..

توجه به مصلحات

مصرف غذاهای خشک و خوراکی های ناسازگار با مزاج از دیگر دلایل بروز یبوست هستند. علاوه بر اینها باید به مصلحات و تدابیر تعیین شده برای مصرف خوراکی ها در هر منطقه از کشور توجه کرد.

اصلاح عادت های غذایی

تند غذا خوردن باعث ایجاد تشنگی و یبوست می شود و آهسته جویدن و صرف غذا با آرامش خاطر به پیشگیری از یبوست، چاقی و کبد چرب کمک می کند، بنابراین بهتر است هر لقمه غذا را ۳۰ تا ۴۰ بار بجوید و بعد قورت دهید

دفع منظم و نوشیدن آب کافی

اجابت مزاج را به تعویق نیندازید! برای جلوگیری از بروز یبوست باید عمل تخلیه را در ساعت های معینی انجام دهید. خیلی از افراد این توصیه را برای کودکانشان به کار می برند و به آنها می گویند صبح ها بعد از بیدار شدن از خواب و شب ها قبل از خوابیدن دستشویی بروند اما خودشان به آن عمل نمی کنند در حالی که به تعویق انداختن عمل دفع و نگه داشتن فضولات در بدن می تواند باعث یبوست و مشکل های متعدد شود. نوشیدن مایعات به اندازه کافی نیز می تواند به رفع یبوست کمک کند. در فصل های سرد هم که بلغم در بدن رسوب می کند، توصیه می شود صبح ها ناشتا یک استکان آب جوش بنوشید. این عمل باعث لینت مزاج می شود.

اصلاح تغذیه

مصرف بعضی خوراکی ها مثل بادمجان، عدس، گوشت های نمک سود شده، ماهی های شور، شیرینی، قهوه، شکلات، چای پررنگ، سبزی های تند، خوراکی های ترش و قابض مثل آبغوره، فست فودها و غذاهای آماده و همچنین آب یخ می تواند باعث یبوست شود. در مقابل، غذاهایی مثل اسفیدباج (آبگوشت جوجه یا بزغاله و گوشت های راحت هضم همراه با سبزی هایی مثل اسفناج و کدو و…) طبیعت گرم و تر دارند و روده ها را مرطوب می کنند. گوشت مرغ چاق و بال جوجه یا مرغ نیز باعث لعاب دار شدن خوراک و نرم شدن مدفوع می شود؛ به خصوص در کسانی که سوداوی مزاج هستند. از طرفی، مصرف مرغ همراه دارچین، بادام، زیتون و کرفس، شکم پر کردن آن با سبزی ها و همچنین آبگوشت خروس با روغن بادام شیرین به رفع یبوست کمک می کند. درواقع دارچین لطیف کننده و مقوی معده است و نفخ را از بین می برد. تخم کرفس نیز جاذب از معده و دافع از روده است؛ یعنی مواد زائد را از معده به سمت روده ها جذب و از روده ها به خارج از بدن دفع می کند. روغن زیتون هم ملین است و دل درد را برطرف می کند البته به شرط اینکه غذا با شعله زیاد طبخ نشود و خوراک به خوبی جا بیفتد.