انسداد روده

نشانه‌های این بیماری شامل حالت تهوع و استفراغ، دل‌درد کولیکی و عدم توانایی دفع گاز یا مدفوع است. انسداد روده بیشتر به خاطر چسبندگی‌های داخل شکم، غده‌های روده، فتق روده (ورود روده به یک محل سست یا پارگی در دیوارهٔ شکم)، گره خوردن یا چرخیدن روده و در کمتر موارد کرم روده، آبسه (دمل) های داخل شکمی، سنگ کیسه صفرا و اجسام خارجی ایجاد می‌شود.
انسداد روده یا “قولنج الیاوسی” (بسته شدن روده) (به انگلیسی: Ileus)توقف جریان رو به جلو و پیشروی محتویات روده بدلیل «راه بند»های گوناگون میباشد و می‌تواند در هر سنی، از نوزادی تا سالخوردگی، انسان را گریبان گیر کند در بیماری انسداد روده، انسداد مانع از عبور نرمال محتویات روده از دستگاه گوارش می شود. مشکلی که سبب انسداد می شود می تواند داخل یا خارج روده باشد. در داخل روده، یک تومور یا ورم سبب پر شدن یا انسداد مسیر داخلی روده می شود. در خارج روده، اندام یا بافت مجاور باعث فشرده شدن، منقبض شدن یا پیچ خوردگی بخشی از روده می شود.. این بیماری یک خطر جانی بسیار با اهمیت محسوب می‌شود که بایستی بسرعت بوسیله پزشک متخصص (ترجیحا جراح) درمان شود. به گفته منابع مرجع، تنها راه درمان عمل جراحی میباشد این نقطه “بن‌بست” در هر جایی از لوله گوارش یعنی روده امکان‌پذیر میباشد، چه روده بزرگ و چه روده کوچک. علائم بالینی بیشتر بر اساس مکان بسته شدن روده متفاوت هستند.

روده کوچک، روده بزرگ

روده کوچک درست بعد از دریچه پیلور معده آغاز می‌شود و نخستین بخش آن دوازدهه یا اثنی‌عشر نام دارد. روده کوچک برضد نام آن بسیار بزرگ ‌تر از روده بزرگ میباشد و فقط قطر کمتری دارد. بخش اصلی هضم و جذب مواد غذایی هم در این روده صورت می‌گیرد و روده بزرگ یا کولون، اکثرا وظیفه جذب آب و آماده کردن مدفوع برای دفع را برعهده دارد.
انسداد دستگاه گوارش یا روده‌ها، بعد از دوازدهه در هر قسمتی از این مسیر می‌تواند اتفاق بیفتد. این انسداد شاید مکانیکی، یعنی ناشی از یک مانع در مسیر طبیعی مواد و یا عملکردی یعنی ناشی از نقص در حرکات رودی طبیعی روده‌ها باشد. در هر روی این حالات، حرکت طبیعی مواد غذایی یا دفعی مختل می‌شود و علائم بیماری به‌وجود می‌آید.

تشخیص

شکم، به سرعت بعد از ب ه‌وجود آمدن انسداد واکنش نشان می‌دهد. دردهای کرامپی یا دل ‌پیچه‌های شکم در حوالی ناف، تهوع و استفراغ، درد سر معده و عدم رفع گاز یا مدفوع، از علائم هشداردهنده یک انسداد هستند.
کم شدن اشتها، تب، یبوست و دردهای خفیف و گاه‌وبیگاه شکمی از علائم یک انسداد ناقص است. اما شوک و عدم دفع ادرار نشان دهنده یک انسداد کامل و وضعیت خطرناک اورژانس در یک بیمار است که باید سریعاً در اورژانس درمان شود.
انسداد در روده بزرگ، علائمش دیرتر و به تدریج به‌وجود می‌آید و دردهای کرامپی در پایین شکم و زیر ناف وجود خواهند داشت اما اسپاسم‌های ناشی از انسداد روده بزرگ بیشتر طول خواهند کشید. در هر دو حالت انسداد، بعد از مدتی شکم متورم می‌شود و حتی ممکن است بتوان توده‌ای انسدادی را در معاینه شکم لمس کرد.
دردهای شکم در ابتدا به صورت دوره ای هستند، یعنی هر چند دقیقه یکبار اما با کامل شدن انسداد و یا بدتر شدن اوضاع (مثلا پیچیده‌شدن روده‌ها) این دردها به شدت زیاد می‌شوند و به‌طور دائم وجود خواهند داشت.سر و صدای شکمی زیاد خواهد شد و حالت تهوع و استفراغ بسته به محل انسداد به‌وجود خواهد آمد. هرچه محل انسداد بالاتر باشد، استفراغ زودتر رخ خواهد داد. وجود مواد دفعی در استفراغ نشان دهنده انسداد در محلی پایین و در روده بزرگ است.

علائم و نشانه‌های انسداد روده عبارتند از

• حالت‌تهوع
• استفراغ
• درد شکم
• یبوست
• ناتوانی در دفع گاز یا مدفوع
• اسهال
• تورم شکم
چه زمان باید به پزشک مراجعه کرد
باتوجه به مشکلات جدی که می‌تواند در اثر انسداد روده ایجاد شود، در صورت وجود درد شدید شکم یا سایر علائم انسداد روده باید بلافاصله به پزشک مراجعه شود.

عوامل

انسداد مکانیکی روده کوچک
علل متداول انسداد مکانیکی که در آن مانعی فیزیکی روده کوچک را مسدود می‌کند، عبارتند از:
• فتق – قسمت‌هایی از روده که به قسمت‌های دیگری از بدن بیرون زده و برجستگی پیدا می‌کنند
• چسبندگی‌های روده – نوارهای بافت فیبری در حفره شکم که ممکن است بعد از جراحی شکم یا لگن ایجاد شوند
• بیماری‌های التهابی روده مثل بیماری کرون
• تومورهای روده کوچک
• پیچ خوردن روده
انسداد مکانیکی روده بزرگ
• تلسکوپی شدن روده
انسداد مکانیکی روده بزرگ مشکل چندان شایعی نیست. علل احتمالی این نوع انسداد عبارتند از:
• دیورتیکولیت – مشکلی که در آن کیسه‌هایی کوچک و بیرون‌زده (دیورتیکول) در مجرای گوارش دچار التهاب یا عفونت می‌شوند
• پیچ‌خوردگی روده بزرگ
• باریک شدن روده بزرگ به علت التهاب و زخم
• سرطان روده بزرگ
• انبار شدن مدفوع