جراحی تومورهای پستان
2 تومور شایع پستان در خانم‌ها
شنیدن نام «تومور» یا «غده» برای خیلی از خانم‌ها، سرطان سینه را تداعی می‌کند. به‌طوری که تا نشانه‌ای از وجود این تومورها را در جایی می‌خوانند و یا از جایی می‌شنوند، خود را معاینه می‌کنند و تصور می‌کنند تودههای طبیعی موجود در سینه‌شان هم غیر‌طبیعی است! بنابر‌این ما در گفتگو با پریسا الماسی، کارشناس مامایی، درباره شایع‌ترین تومورهای پستانی و علت بروز آنها گفتگو کردیم.
بیماری فیبروکیستیک سینه
الماسی درباره شایع‌ترین تودههای پستان در خانم‌ها می‌گوید: بیماری فیبروکیستیک و فیبرو آدِنوم پستان دوتا از شایع‌ترین بیماری‌هایی هستند در خانم‌ها مشاهده می‌شوند. شایع‌ترین بیماری سینه، بیماری فیبروکیستیک است که معمولا دوطرفه است (در هر دو سینه ظاهر می‌شود) و در دوران بارداری دیده می‌شود. این بیماری در سنین 35 تا 55 سالگی بیشتر اتفاق می‌افتد و بعد از یائسگی از بین می‌رود و علت هورمونی دارد. ممکن است این بیماری بدون علامت و یا همراه با درد و حساسیت باشد.
برای اینکه علائم بالینی این بیماری قابل تشخیص باشد، وجود استروژن ضروری است. علائم این بیماری به این صورت مشاهده می‌شود که ممکن است توده بدون علامت،نرم، متحرک و یا قابل فشرده شدن باشد. تغییرات فیبروکیستیک (تودههای فیبرومی) اغلب با درد یا حساسیت و گاهی اوقات با ترشح از نوک سینه همراه هستند. همزمان با مرحله قبل از خونریزی قاعدگی و با بزرگ شدن کیست‌ها، ممکن است بیمار احساس ناراحتی کند.
الماسی با اشاره به اینکه بسیاری از خانم‌های مبتلا به این نوع توده، سابقه تودههای گذرای پستان یا درد‌های دوره‌ای در سینه خود دارند، می‌گوید: درد‌های دوره‌ای سینه شایع‌ترین علامت این بیماری است. همچنین در معاینه سینه تومور‌هایی با اندازه‌های متفاوت و قوام مختلف در یک یا هر دو پستان حس می‌شود. بیشتر این تومورها قوام کیستیک (حالت مایع) و جدار نازک دارند. اندازه کیست‌ها در روز اول سیکل قاعدگی متغیر است. بیماری فیبروکیستیک از طریق معاینه بالینی دقیق سینه و ماموگرافی تشخیص داده می‌شود و به درمان خاصی نیاز ندارد. تنها می‌توان گفت که قطع مصرف قهوه، حذف کافئین و چای و شکلات با بهبود علائم همراه است. البته خیلی از خان‌ها ویتامین E یا 6 B را هم مفید می‌دانند. همچنین می‌توان از حمایت خارجی هم استفاده کرد یعنی پوشیدن شبانه‌روزی سینه‌بندی که حمایت و حفاظت مناسب را برای سینه‌ها فراهم کند.
فیبرو آدِنوم پستان
الماسی درباره دیگر بیماری شایع سینه می‌گوید: فیبرو آدِنوم پستان، شایع‌ترین تومور خوش‌خیم پستان است. این توده از تومورهای سفت،کوچک،متحرک و با دیواره مشخص تشکیل می‌شود، معمولا بدون درد هستند و در سنین 20 تا 35 سالگی دیده می‌شوند. این تومور ممکن است در نوجوانان هم بروز کند و به ندرت بعد از یائسگی دیده می‌شود. بنابر‌این تصور می‌شود که علت هورمونی داشته باشد و به هورمون استروژن مرتبط باشد. فیبرو آدِنوم‌ها خوش‌خیم هستند و خطر سرطان پستان را افزایش نمی‌دهند. اما در زمان بارداری تمایل به بزرگ شدن دارند.
فیبرو آدِنوم‌به صورت محافظه‌کارانه درمان می‌شود و آن توده‌هایی که بزرگ یا رشد‌کننده باشند باید بررسی شوند.
با شروع 40 سالگی ماموگرافی سالانه برای همه زنان و به‌ویژه زنانی که در معرض خطر متوسط سرطان پستان قرار دارند انجام می‌شود. زنانی که در معرض خطر هستند از نظر ابتلا به این بیماری‌ها سابقه خانوادگی مثبت دارند، ژن‌های خاص دارند و یا سابقه شخصی سرطان پستان دارند. ماموگرافی قبل از 40 سالگی آغاز می‌شود و در فواصل کوتاه‌تر بین غربالگری‌ها، استفاده از سایر روش‌های تصویر برداری مانند سونوگرافی و ام.آر.آی هم توصیه می‌شود.
این کارشناس مامایی می‌گوید: وجود تومور در پستان، ترشحات خونی یا مایع از نوک پستان، کشیده شدن و تورفتگی نوک پستان و همچنین زخم و قرمزی،فرورفتگی یا زخم روی پستان از نشانه‌هایی هستند که باید خانم‌ها را به سرطان پستان مشکوک کنند.
نحوه درمان تومورهای خوش خیم و بدخیم پستان
یک جراح بیماری‌های پستان با اشاره به اینکه تومورهای “فیلودس” رشدی سریعی دارند، گفت: به رغم اینکه این تومور ظاهری خوش خیم دارد ولی عمل جراحی اولین اقدام درمانی آن است.
: تودههای بدخیم و سرطانی، توده‌هایی هستند که امکان گسترش به بقیه نقاط بدن (متاستاز) را دارند و با درگیر کردن اعضای حیاتی مانند کبد و مغز می‌توانند موجب مرگ بیمار شوند.
تومورهای فیلودس از جنس نسوج بینابینی پستان هستند که نوع خوش خیم و بدخیم و بینابینی دارند. ظاهر این توده‌ها در معاینه مانند تودههای خوش خیم است و در سونوگرافی و ماموگرافی ظاهری مانند تودههای خوش خیم یا فیبرو آدنوم‌ها دارند اما رشدی سریعتر دارند و به اندازه بیش از 2 سانتی متر می رسند.
تشخیص دقیق تومورهای فیلودس با انجام پاتولوژی
وی گفت: تشخیص دقیق این توده‌ها به طور معمول با پاتولوژی (آسیب شناسی) انجام می شود. نمونه برداری از توده با سوزن کلفت گاهی به تشخیص می انجامد اما ممکن است در نمونه برداری قسمتی از توده که رشد کمتری دارد برداشته شود و در نتیجه پاتولوژیست آن را فیبرو آدنوم گزارش کند لذا در صورتی که توده‌ای رشد سریع داشته باشد حتی در صورتی که جواب پاتولوژی خوش خیم باشد، آن توده به طور کامل برداشته می شود.
درمان جراحی تومور با هدف کاهش احتمال عود انجام می‌شود
این جراح بیماری‌های پستان تصریح کرد: عمل جراحی اولین اقدام در درمان تومورهای فیلودس است. در عمل جراحی، توده همراه با یک سانتی متر از حاشیه نسوج سالم برداشته می‌شود تا احتمال عود کاهش یابد.
جهت درمان تومور فیلودس (فیلودز) حتی اگر نوع بدخیم آن باشد نیازی به برداشتن کامل پستان نیست مگر آنکه تومور بزرگ و پیشرفته باشد و قسمت بزرگی از نسج پستان را اشغال کرده باشد یا تومور فیلودز بدخیمی باشد که چند نوبت عود کرده باشد.
درمان‌های تکمیلی
علوی با تاکید بر اینکه در صورتی که تومور عود کند یا از نوع بدخیم باشد برای جلوگیری از عود مجدد رادیوتراپی یا پرتو درمانی صورت می گیرد، گفت: شیمی درمانی در تومور فیلودز خوش خیم انجام نمی‌شود اما در توده‌هایی که بدخیم باشند و اندازه بزرگ داشته باشند یا پاتولوژی آنها موید خطر بالا برای متاستاز ( دست اندازی به ارگان های حیاتی) در آینده باشد، شیمی درمانی ضرورت دارد.
داروهای خوراکی و هورمون درمانی در حال حاضر برای این بیماری توصیه نمی شوند.
پیگیری تومور هر 4 ماه یکبار
حتی در صورت عمل جراحی کامل، در مواردی ممکن است با عود توده مواجه شویم که درمان باز هم با عمل جراحی صورت می گیرد و اغلب موفقیت آمیز است.
برای پیگیری، بیمار باید هر 4 ماه به پزشک جراح مراجعه کند و تحت معاینه قرار گیرد و هرگاه متوجه توده ای در محل عمل قبلی شد به پزشک معالج مراجعه کند تا از نظر عود مورد بررسی قرار گیرد.
جراحي سرطان پستان
جراحی، اصلی‌ترین روش درمانی سرطان پستان است و اغلب زنان مبتلا به سرطان پستان، باید تحت عمل جراحي قرار گيرند. نوع عمل جراحي به عوامل مختلفي بستگي دارد كه شما بايد در مورد آن با جراح خود صحبت كنيد.
انواع جراحي در سرطان پستان
همان گونه كه قبلا گفته شد، اولين اقدام در درمان تومور پستان، برداشتن تومور به همراه بافت اطراف آن است. ذكر اين نكته ضروري است كه در جراحي براي درمان سرطان پستان جراحي دو محل بطور جداگانه بايد مورد توجه قرار گيرد، اول جراحي تومور پستاني و دوم جراحي غدد لنفاوي زيربغل، اگرچه در تكنيك انتخاب شده براي بيمار،اين دو موضوع دريك زمان مدنظر قرارمي گيرد ولي تصميم گيري براي جراحي غدد لنفاوي زيربغل از اصول جداگانه و خاص خود پيروي مي‌كند. قبلاً تصور مي شد وقتي تومور داخل پستان وجود داشته باشد، تنها نوع درمان سرطان پستان، برداشتن تمامي پستان است. اما امروزه انواع مختلفي از جراحي براي سرطان پستان وجود دارد كه شامل موارد زير مي باشند:
- برداشتن تمام نسج پستان همراه با غده های لنفاوی زیر بغل و تمام بافت های مجاور پستان (ماستكتومي راديكال وسيع)
- برداشتن تمام نسج پستان همراه با غده های لنفاوی زیر بغل (ماستكتومي راديكال تعديل شده)
- برداشتن تمام نسج پستان (ماستكتومي ساده)
- برداشتن قسمتی از پستان به صورت برداشت یک چهارم و یا کمتر از نسج پستان
- برداشتن قسمتي از نسج پستان و انجام بازسازي همزمان پستان (جراحي هاي انكوپلاستيك پستان)
- هر دوی این روش ها می توانند بر حسب نیاز با جراحی غدد لنفاوی زیر بغل همراه شوند.
لازم به ذكر است كه انتخاب نوع جراحي به عوامل مختلفي بستگي دارد و انتخاب درمان های سنگین تر مثل برداشتن تمام پستان، الزاماً به معني پيشرفته بودن بيماري نيست.
